Sneeuwschuiven, biljarten met bejaarden of oppassen op kinderen van de hardwerkende Nederlander. Bijstandsgerechtigden zouden dergelijke activiteiten moeten verrichten ‘om iets terug te doen’ voor de genoten bijstand, dat is althans de opinie van de Kamerfracties van VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV. Buiten alle voorspelbare uitvoeringsproblemen die rijzen wanneer je in een gemiddelde stad als Groningen alle 7.600 bijstandsgerechtigden met een sneeuwschuiver de straat op wilt sturen, valt deze luchtballon ook met juridische argumenten vrij eenvoudig door te prikken.
Allereerst valt op dat de Wet werk en bijstand (WWB) de gemeenten verantwoordelijk maakt voor re-integratie. Kamerleden hoeven zich daar dus niet mee te bemoeien. Gemeentebesturen kunnen daarbij tal van instrumenten inzetten, waaronder scholing en zelfs vormen van verplichte arbeid (Work First). Werk je niet mee aan zo’n re-integratietraject, dan kun je worden gekort op je uitkering. Kortom: in de kern stellen VVD en CDA eigenlijk iets voor wat nu al gebeurt en kan, zo weten we sinds de uitspraken van de Rb Arhnem en de Centrale Raad van Beroep over een Arnhemse en een Amsterdamse bijstandsgerechtigde die weigerden aan zo’n traject mee te werken.
Het grote verschil tussen wat nu gebeurt en wat VVD en CDA voorstellen is het doel van de arbeid. Zijn de huidige ‘work first’ trajecten nog gericht op het weer naar de arbeidsmarkt toe leiden van de bijstandsgerechtigden, het leidende principe in het voorstel van VVD en CDA is niet het arbeidsmarktperspectief, maar het principe van reciprociteit: omdat je van de samenleving (lees: de hardwerkende Nederlander) bijstand ontvangt, mag die samenleving van jou verwachten dat jij werkzaamheden verricht ten gunste van die samenleving. In een principe van reciprociteit ontbreekt elke individuele toets: het maakt feitelijk niet uit of die werkzaamheden bijdragen aan het arbeidsmarktperspectief van de bijstandsgerechtigde.
Daarmee komt de verplichte arbeid gevaarlijk dicht bij wat in art. 4 EVRM onder dwangarbeid wordt verstaan. De CRvB toetst in zijn uitspraak over de Amsterdamse werkweigeraar dat verbod aan de volgende criteria:
1) de aard, de plaats, de duur en de werktijden van de in het kader van de aangeboden voorziening te verrichten werkzaamheden in relatie tot de mogelijkheden, de werkervaring, de opleiding en de gezinssituatie van de betrokkene,
2) de duur van de werkloosheid van de betrokkene,
3) of en zo ja, hoe de aangeboden voorziening kan bijdragen aan de arbeidsinschakeling van de betrokkene, en
4) de zwaarte van de sanctie bij niet meewerken aan de aangeboden voorziening.
Bij de categoriale werkverplichting die VVD en CDA bepleiten, loopt het in ieder geval fout bij het eerst een derde criterium. ‘Iets terug doen voor de samenleving’ heeft immers niets te maken met het verkleinen van het gat tot de arbeidsmarkt
Gemeenten maken misbruik van werklozen
25-03-2013
Sinds de invoering van de nieuwe bijstandswet moeten gemeenten van uitkeringsgerechtigden een tegenprestatie vragen. Voor het eerst heeft de rechter gemeenten berispt die daarbij te ver zijn gegaan. Dat schrijft de Volkskrant maandag 25 maart.
Bijstandsgerechtigde stapt naar de rechter
Een bijstandsgerechtigde in Middelburg is naar de rechter gestapt vanwege een conflict met Orionis Walcheren, de gemeenschappelijke dienst sociale zaken van de Zeeuwse gemeenten Vlissingen, Middelburg en Veere. Orionis Walcheren vroeg hem een contract te tekenen om een jaar lang 32 uur per week niet nader omschreven werk te doen met behoud van uitkering. Toen de Middelburger weigerde, werd hij gekort op zijn uitkering. Eén maand kreeg hij helemaal geen geld, waarop hij naar de rechter stapte.
De man is door de rechter in het gelijk gesteld. In de overeenkomst had ten minste moeten staan om welke werkzaamheden het ging. Met 32 uur per week overschrijden de gemeenten naar het oordeel van de rechter de normen voor de tegenprestatie voor een uitkering. Verder vindt de rechtbank dat ten onrechte geen rekening is gehouden met leeftijd, opleiding en werkervaring.
Niet de enige
De Middelburger is niet de enige in deze regio. Al meer dan 300 bijstandsgerechtigden uit de 3 Zeeuwse gemeenten hebben een dergelijk contract getekend.
Adri den Bakker, beleidsmedewerker bij de FNV, zegt in de Volkskrant: 'Veel mensen in vergelijkbare situaties durven zich niet te verzetten, omdat hun dan een korting op de uitkering boven het hoofd hangt.'
Zwartboek FNV
Bovendien maken veel meer gemeenten misbruik van werklozen. Vorige maand presenteerde de FNV het zwartboek ‘Werken in de bijstand: allesbehalve gewoon goed werk’ . Daaruit blijkt dat bijstandsgerechtigden steeds vaker werken met behoud van uitkering, waarbij een hoop misgaat. De vakbeweging constateert dat er sprake is van verdringing van regulier werk, dat mensen slecht behandeld worden en dat bijna niemand van de bijstandsgerechtigden normaal loon voor reguliere werkzaamheden krijgt.
Leo Hartveld, vicevoorzitter FNV In Beweging: ‘Uit de verhalen blijkt dat meerdere gemeenten profiteren van goedkope arbeidskrachten, die geen loon ontvangen, maar werk moeten doen dat bij de gemeenten blijft liggen. Terwijl werk moet lonen. Deze mensen zijn vaak radeloos en voelen zich in een hoek gezet. De FNV staat voor gewoon goed werk, dus werk met een fatsoenlijk loon en een goede begeleiding naar regulier werk, daar moeten gemeenten op inzetten.’
Misstanden in Amsterdam
Een voorbeeld. In het Praktijkcentrum van de Dienst Werk en Inkomen in Amsterdam werken veel uitkeringsgerechtigden onder slechte voorwaarden en zonder enig perspectief op betaald werk. Ook worden uitkeringsgerechtigden hier geselecteerd om met behoud van uitkering te werken, onder meer bij de gemeente, bij winkels als Albert Heijn en de Hema, callcenters, in de beveiliging en op Schiphol.
Geen vrijheid in pauze
Op het Praktijkcentrum zelf mogen werkers zonder loon ook tijdens pauzes het terrein niet verlaten. Ook het recht om pauzes vrij in te vullen wordt hier ondermijnd. De uitkeringsgerechtigden voelen zich niet met respect behandeld. Te pas en te onpas wordt gedreigd met stopzetting of verlaging van hun uitkering.
Het verzet van Amsterdamse bijstandsgerechtigden groeit. Maandag 25 maart voerden zij actie met het comité Dwangarbeid Nee. Daaraan nemen deel: bijstandsgerechtigden, AbvaKabo FNV, ASB, Bijstandsbond, Comité Vrouwen en de bijstand/EVA, Doorbraak, FNV Bondgenoten en de SP.
Maaike Zorgman, bestuurder FNV Bondgenoten: ‘Dit moet stoppen. Vrijheid is één van onze grondbeginselen. Bijstandsgerechtigden verdienen respect en gewoon goed werk met loon, geen armoede, slechte behandeling en uitbuiting. Zij hebben net als andere werkers het recht om hun onkosten vergoed te krijgen en pauzes in
bron
https://www.fnv.nl/nieuwsberichten/gemeenten-maken-misbruik-van-werklozen/