Gem.Verordening     

Maatregelenverordening

 

 

Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
Wetstechnische informatie
Gegevens van de regeling
Overheidsorganisatie Gemeente Schiedam
Officiële naam regeling Maatregelenverordening Wet werk en bijstand gemeente Schiedam
Citeertitel Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
Besloten door Gemeenteraad
Deze versie is geldig tot (als de
vervaldatum is vastgesteld)
Onbepaalde tijd
Onderwerp Opleggen van maatregelen bij bijstandsgerechtigden bij niet of
onvoldoende nakomen van verplichtingen
Opmerkingen m.b.t. de regeling
Deze verordening vervangt de Maatregelenverordening WWB-2012
Grondslagen
1. Wet werk en bijstand
Regelgeving die op deze regeling is gebaseerd (gedelegeerde regelgeving)
1. Geen.
Overzicht van in de tekst verwerkte wijzigingen
Datum
inwerkingtreding
Terugwerkende
kracht
Betreft Ontstaansbron:
datum
ondertekening;
bron bekendmaking
Inwerkingtreding:
datum
ondertekening;
bron bekendmaking
Voorstel
gemeenteraad
1-1-2014 Herziene
verordening
De raad van de gemeente Schiedam;
gezien het voorstel van burgemeester en wethouders;
gelet op artikel 147, eerste lid van de Gemeentewet;
gelet op de artikelen 8, eerste lid, onderdelen b en h, en 18 van de Wet werk en bijstand;
overwegende dat het noodzakelijk is om op grond van de Wet werk en bijstand het verlagen
van de bijstand bij verordening te regelen
b e s l u i t:
vast te stellen de volgende verordening:
Maatregelenverordening Wet werk en bijstand gemeente Schiedam
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen
Artikel 1 – Begrippen
In deze verordening wordt verstaan onder:
a. de wet: de Wet werk en bijstand (WWB);
b. belanghebbende: de belanghebbende bedoeld in artikel 1:2 eerste lid van de
Algemene wet bestuursrecht (Awb);
c. algemene bijstand: de bijstand bedoeld in artikel 5, onderdeel b, van de wet;
d. bijzondere bijstand: de bijstand bedoeld in artikel 5, onderdeel d van de wet;
e. bijstand: algemene en bijzondere bijstand;
f. bijstandsnorm: de norm bedoeld in artikel 5, onderdeel c van de wet. Voor
zelfstandigen die een Bbz-uitkering ontvangen of hebben ontvangen, wordt onder
‘bijstandsnorm’ verstaan: de norm die op grond van artikel 78f van de wet op hen van
toepassing is;
g. maatregel: de verlaging van de bijstand op grond van artikel 18, tweede lid van de
wet;
h. het college: het college van burgemeester en wethouders van de gemeente
Schiedam.
Artikel 2 - Het opleggen van een maatregel
1. Een maatregel wordt afgestemd op de ernst van de gedraging, de mate waarin de
belanghebbende de gedraging kan worden verweten en de omstandigheden waarin
hij verkeert.
2. In het besluit tot opleggen van een maatregel worden in ieder geval vermeld: de
reden van de maatregel, de datum van aanvang van de maatregel, de duur van de
maatregel, het percentage waarmee de bijstand wordt verlaagd en, indien van
toepassing, de reden om af te wijken van duur en de hoogte van de maatregel die
volgt uit deze verordening.
Artikel 3 - Berekeningsgrondslag
1. De maatregel wordt toegepast op de bijstandsnorm.
2. In afwijking van het eerste lid kan de maatregel ook worden toegepast op de
bijzondere bijstand indien:
a. aan belanghebbende bijzondere bijstand wordt verleend met toepassing van
artikel 12 van de wet; of
b. de verwijtbare gedraging van belanghebbende, in relatie met zijn recht op
bijzondere bijstand, daartoe aanleiding geeft.
3. In afwijking van het eerste lid kan de maatregel ook worden toegepast op de
bijzondere bijstand voor woonkosten en premie arbeidsongeschiktheidsverzekering
aan zelfstandigen die bijstand voor het levensonderhoud krachtens het Bbz
ontvangen, of hebben ontvangen.
4. Bij toepassing van het tweede lid, onderdeel a, moet in de hoofdstukken 2 en 3
‘bijstandsnorm’ worden gelezen als ‘bijstandsnorm plus de op grond van artikel 12
WWB verleende bijzondere bijstand’.
5. Bij toepassing van het tweede lid, onderdeel b, moet in de hoofdstukken 2 en 3
‘bijstandsnorm’ worden gelezen als ‘de verleende bijzondere bijstand’.
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
Artikel 4 - Afzien van het opleggen van een maatregel
1. Het college ziet af van het opleggen van een maatregel indien:
a. elke vorm van verwijtbaarheid ontbreekt; of
b. de gedraging meer dan één jaar vóór constatering van die gedraging door het
college heeft plaatsgevonden of;
c. er sprake is van dringende redenen.
2. Indien het college afziet van het opleggen van een maatregel op grond van dringende
redenen, wordt de belanghebbende daarvan schriftelijk mededeling gedaan.
Artikel 5 - Ingangsdatum en tijdvak
1. De maatregel wordt opgelegd nadat het besluit tot het opleggen van de maatregel
aan de belanghebbende is bekendgemaakt.
2. Daarbij wordt uitgegaan van de voor de betreffende maand geldende bijstandsnorm.
3. In afwijking van het eerste lid kan de maatregel met terugwerkende kracht worden
opgelegd, voor zover de bijstandsnorm nog niet is uitbetaald.
4. In afwijking van het eerste lid kan, voor zover het zelfstandigen betreft die een
uitkering voor het levensonderhoud in de vorm van een geldlening op grond van het
Bbz hebben ontvangen, de maatregel worden betrokken bij de definitieve vaststelling
van die bijstand.
Hoofdstuk 2. Geen of onvoldoende medewerking verlenen aan het verkrijgen of behouden
van algemeen geaccepteerde arbeid of door het college opgedragen onbeloonde
maatschappelijk nuttige werkzaamheden
Artikel 6 - Indeling in categorieën
Gedragingen van belanghebbenden waardoor algemeen geaccepteerde arbeid niet wordt
behouden of één van de verplichtingen op grond van artikel 9, artikel 9a en artikel 55 van de
wet niet of onvoldoende wordt nagekomen, worden onderscheiden in de volgende
categorieën:
Eerste categorie:
het zich niet tijdig laten registreren als werkzoekende bij het UWV-Werkbedrijf of het niet
tijdig laten verlengen van de registratie.
Tweede categorie:
a. het niet naar vermogen trachten algemeen geaccepteerde arbeid te verkrijgen;
b. het niet of in onvoldoende mate meewerken aan een onderzoek naar de
mogelijkheden tot arbeidsinschakeling;
c. het niet of onvoldoende gebruikmaken van een door het college aangeboden
voorziening als bedoeld in artikel 9, eerste lid onder b en artikel 10, eerste lid van de
wet, voor zover dit niet heeft geleid tot het geen doorgang vinden of tot voortijdige
beëindiging van die voorziening;
d. het niet of in onvoldoende mate meewerken aan een onderzoek naar de
mogelijkheden tot het leveren van een tegenprestatie;
e. het niet of in onvoldoende mate naar vermogen verrichten van door het college
opgedragen onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden als bedoeld in
artikel 9, eerste lid onder c van de wet;
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
f. het in onvoldoende mate meewerken aan het opstellen, uitvoeren en evalueren van
een plan van aanpak als bedoeld in artikel 44a van de wet;
g. het onvoldoende nakomen van de verplichtingen zoals bedoeld in artikel 9, eerste lid
of artikel 55 van de wet, voor zover het gaat om een persoon jonger dan 27 jaar,
gedurende vier weken na de melding zoals bedoeld in artikel 43, vierde en vijfde lid
van de wet.
Derde categorie:
a. het niet aanvaarden van algemeen geaccepteerde arbeid;
b. het door eigen toedoen niet behouden van arbeid in dienstbetrekking;
c. het niet of onvoldoende gebruikmaken van een door het college aangeboden
voorziening gericht op arbeidsinschakeling als bedoeld in artikel 9, eerste lid,
onderdeel b en artikel 10, eerste lid van de wet, voor zover dit heeft geleid tot het
geen doorgang vinden of tot voortijdige beëindiging van die voorziening.
d. het niet verkrijgen, aanvaarden of door eigen toedoen niet behouden van een Reintegratie
Praktijk Overeenkomst (RPO).
Artikel 7 - De hoogte en duur van de maatregel
De maatregel wordt onverminderd artikel 2, tweede lid, vastgesteld op:
a. tien procent van de bijstandsnorm gedurende een maand bij gedragingen van de
eerste categorie;
b. vijfentwintig procent van de bijstandsnorm gedurende een maand bij gedragingen van
de tweede categorie onder a tot en met e;
c. vijftig procent van de bijstandsnorm gedurende een maand bij gedragingen van de
tweede categorie onder f en g;
d. honderd procent van de bijstandsnorm gedurende een maand bij gedragingen van de
derde categorie.
Hoofdstuk 3. Overige gedragingen die leiden tot een maatregel
Artikel 8 - Tekortschietend besef van verantwoordelijkheid
1. Een maatregel wegens tekortschietend besef van verantwoordelijkheid voor de
voorziening in het bestaan, bedoeld in artikel 18, tweede lid, van de wet, anders dan
het niet behouden van algemeen geaccepteerde arbeid of het niet verkrijgen,
aanvaarden of door eigen toedoen niet behouden van een Re-integratie Praktijk
Overeenkomst, wordt afgestemd op de periode dat de belanghebbende als gevolg
van zijn gedraging eerder of langer recht heeft op bijstand.
2. De maatregel, bedoeld in het eerste lid, wordt vastgesteld op:
a. twintig procent van de bijstandsnorm gedurende een maand bij een periode
korter dan drie maanden;
b. twintig procent van de bijstandsnorm gedurende drie maanden bij een periode
van drie tot zes maanden;
c. twintig procent van de bijstandsnorm gedurende zes maanden bij een periode
van zes maanden of langer.
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
3. In afwijking van het eerste en tweede lid wordt, indien de noodzaak voor het verlenen
van bijzondere bijstand is veroorzaakt door tekortschietend besef van
verantwoordelijkheid in de voorziening in het bestaan, een maatregel opgelegd die
gelijk is aan de noodzakelijke (meer)kosten.
Artikel 8a - Maatregel bij verlies van een passende en toereikende voorliggende
voorziening door toepassing van bestuurlijke boete
In afwijking van het bepaalde in artikel 8 wordt, indien belanghebbende vanwege
tekortschietend besef van verantwoordelijkheid geen beroep meer kan doen op een
passende en toereikende voorliggende voorziening, omdat deze wordt verrekend met een
bestuurlijke boete in het kader van het bij herhaling schenden van de inlichtingenplicht, een
maatregel opgelegd van 100% gedurende de eerste drie maanden gerekend vanaf de start
van de verrekening.
Artikel 9 - Zeer ernstige misdragingen
Indien een belanghebbende zich zeer ernstig misdraagt tegenover het college of zijn
ambtenaren, onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met de uitvoering van
de wet, wordt onverminderd artikel 2, tweede lid, een maatregel opgelegd van
minimaal twintig procent van de bijstandsnorm gedurende een maand.
Artikel 10 - Niet nakomen van overige verplichtingen
Indien een belanghebbende een of meerdere door het college opgelegde verplichtingen als
bedoeld in artikel 55 van de wet niet of onvoldoende nakomt, wordt een maatregel
toegepast. De maatregel wordt vastgesteld op:
a. twintig procent van de bijstandsnorm bij het niet of onvoldoende nakomen van
verplichtingen die strekken tot arbeidsinschakeling;
b. twintig procent van de bijstandsnorm bij het niet of onvoldoende nakomen van
verplichtingen die verband houden met de aard en het doel van een bepaalde
vorm van bijstand;
c. veertig procent van de bijstandsnorm bij het niet of onvoldoende nakomen van
verplichtingen die strekken tot vermindering van de bijstand;
d. honderd procent van de bijstandsnorm bij het niet of onvoldoende nakomen
van verplichtingen die strekken tot beëindiging van de bijstand.
Hoofdstuk 4. Samenloop en recidive
Artikel 11 - Samenloop van gedragingen
1. Indien sprake is van een gedraging die schending oplevert van meerdere in deze
verordening genoemde verplichtingen, legt het college één verlaging op.
2. Voor het bepalen van de hoogte en duur van de verlaging als bedoeld in het eerste
lid, gaat het college uit van de gedraging waarop de hoogste verlaging is gesteld.
3. Indien sprake is van meerdere gedragingen die schending opleveren van één of
meerdere in deze verordening genoemde verplichtingen, legt het college voor iedere
gedraging een afzonderlijke verlaging op.
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
4. Het college legt de verlagingen als bedoeld in het derde lid gelijktijdig op, tenzij dit
gelet op de ernst van de gedraging, de mate van verwijtbaarheid en de
omstandigheden van de belanghebbende niet verantwoord is.
Artikel 12 - Recidive
1. De duur van de maatregel wordt verdubbeld indien de belanghebbende zich binnen
twaalf maanden na bekendmaking van een besluit waarmee een maatregel is
opgelegd opnieuw schuldig maakt aan een verwijtbare gedraging.
2. Voor de toepassing van het eerste lid wordt met een besluit waarmee een maatregel
is opgelegd gelijkgesteld het besluit om daarvan af te zien op grond van dringende
redenen, bedoeld in artikel 4, tweede lid.
Hoofdstuk 5. Slotbepalingen
Artikel 15 - Inwerkingtreding
Deze verordening treedt in werking met ingang van 1 januari 2014 onder gelijktijdige
intrekking van de Maatregelenverordening WWB-2012.
Artikel 16 - Citeertitel
Deze verordening wordt aangehaald als: Maatregelenverordening WWB gemeente
Schiedam.
Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Schiedam in de openbare vergadering van
19 december 2013
de griffier, de voorzitter,
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
Toelichting Maatregelenverordening
Algemeen
In de WWB geldt een stelsel van rechten en plichten. De gemeente is verplicht bijstand te
verstrekken. De belanghebbende daartegenover dient zich te houden aan diverse
verplichtingen. Worden deze verplichtingen geschonden, dan dient de bijstand te worden
verlaagd (artikel 18, tweede lid WWB). Die verlaging geschiedt conform de regels die in een
gemeentelijke verordening moeten zijn vastgelegd (artikel 8, eerste lid, onderdeel b WWB).
Artikel 18 lid, eerste lid WWB spreekt over het afstemmen van de bijstand en de daaraan
verbonden verplichtingen op de omstandigheden, mogelijkheden en middelen van een
belanghebbende. In deze bepaling wordt benadrukt dat het vaststellen van de hoogte van de
uitkering en de daaraan verbonden verplichtingen voor bijstandsgerechtigden maatwerk is.
Daarbij moet recht worden gedaan aan de individuele situatie en de persoonlijke
omstandigheden van bijstandsgerechtigden. Artikel 18, tweede lid WWB legt een directe
koppeling tussen de rechten en verplichtingen van uitkeringsgerechtigden: het recht op een
uitkering is altijd verbonden aan de plicht zich in te zetten om weer onafhankelijk te worden
van de uitkering. Dit betekent dat de vaststelling van de hoogte van de uitkering niet alleen
afhangt van de toepasselijke uitkeringsnorm en de beschikbare middelen van de
belanghebbende, maar ook van de mate waarin de verplichtingen worden nagekomen.
Wanneer het college tot het oordeel komt dat een bijstandsgerechtigde zijn verplichtingen
niet of in onvoldoende mate nakomt, verlaagt het de uitkering. Er is dus geen sprake van een
bevoegdheid, maar van een verplichting. Alleen wanneer iedere vorm van verwijtbaarheid
ontbreekt, ziet het college af van een dergelijke maatregel. Het college moet niettemin bij de
vaststelling van de maatregel rekening houden met de persoonlijke omstandigheden en de
individueel vastgestelde verplichtingen. Het college kan dan ook van een maatregel afzien
indien het college daartoe zeer dringende reden aanwezig acht.
Is afgezien van een maatregel wegens het ontbreken van elke vorm van verwijtbaarheid, dan
is het niet mogelijk om bij toepassing van bepalingen ten aanzien van recidive deze
gedraging mee te tellen. Is vanwege de afstemming op grond van artikel 18, eerste lid WWB
van een maatregel afgezien dan is daarin geen reden gelegen om de betreffende gedraging
buiten beschouwing te laten in geval van recidive.
Wordt een maatregel voor een langere duur dan drie maanden opgelegd, dan zal het college
de maatregel aan een herbeoordeling moeten onderwerpen. Dat volgt uit artikel 18, derde lid
WWB. Bij een dergelijke herbeoordeling hoeft niet opnieuw een besluit te worden genomen,
waarbij alle feiten en omstandigheden opnieuw tegen het licht worden gehouden. Het heeft
slechts als doel vast te stellen of belanghebbende tussentijds (binnen de periode waarover
de maatregel zich uitstrekt) blijk heeft gegeven van een zodanige gedragsverandering of dat
sprake is van een zodanige wijziging van omstandigheden, dat aanleiding bestaat de eerder
opgelegde maatregel in zwaarte of duur bij te stellen (zie CRvB 19-04-2011, nr. 10/4882
WWB).
Een maatregel krachtens de afstemmingsverordening moet niet gezien worden als een
strafrechtelijke sanctie. Indien een betreffende gedraging ook een strafbaar feit oplevert, kan
belanghebbende hier strafrechtelijk voor vervolgd worden. Ondanks het feit dat de maatregel
geen strafrechtelijke sanctie is, kunnen de maatregel en de strafvervolging niet naast elkaar
bestaan als sprake is van hetzelfde rechtsfeit. Het beginsel van ‘ne bis in idem’ staat
daaraan in de weg.
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
Niet verlenen van medewerking
Het niet verlenen van medewerking zal niet snel aanleiding geven tot verlaging van de
bijstand. Het belangrijkste voorbeeld van de medewerkingsplicht is het toestaan van een
huisbezoek. In de praktijk zal het niet toestaan van een huisbezoek echter leiden tot
beëindiging of intrekking van het recht op bijstand omdat het recht op bijstand niet kan
worden vastgesteld. Het verlagen van de bijstand is in dat geval niet aan de orde. Het niet
voldoen aan een oproep om op een bepaald tijdstip te verschijnen, kan ook worden uitgelegd
als het niet voldoen aan de medewerkingsplicht. In de praktijk betreft het echter veelal
oproepen voor gesprekken om bepaalde inlichtingen te verstrekken zodat het niet
verschijnen dan wordt gezien als het niet nakomen van de inlichtingenplicht. Daarom heeft
de gemeenteraad ervoor gekozen het niet verlenen van medewerking zoals bedoeld in
artikel 17, tweede lid WWB niet als maatregelwaardige gedraging op te nemen in deze
verordening.
Schenden van de inlichtingenplicht
De bestuurlijke boete is per 1 januari 2013 opnieuw ingevoerd in de WWB, IOAW en IOAZ.
Deze moet worden opgelegd bij een schending van de inlichtingenplicht en komt in de plaats
van de verlaging van de bijstand.
Verrekening bestuurlijke boete bij recidive
De WWB verplicht de gemeenteraad in een verordening nadere regels te stellen over de
bevoegdheid de beslagvrije voet tijdelijk buiten werking te stellen bij verrekening van de
recidiveboete. Gemeenten krijgen daarmee de ruimte een afweging te maken van situaties of
omstandigheden waarin het buiten werking stellen van de beslagvrije voet niet proportioneel
wordt geacht. Het is mogelijk deze regels onder te brengen in de afstemmingsverordening.
De gemeenteraad heeft er echter voor gekozen deze regels niet in deze verordening op te
nemen, maar in een separate verordening. De regels over de bevoegdheid de beslagvrije
voet tijdelijk buiten werking te stellen bij verrekening van de recidiveboete zijn neergelegd in
de verordening "Verrekening bestuurlijke boete bij recidive".
Artikelsgewijs
Artikel 1 - Begrippen
De begrippen die in de verordening worden gebruikt hebben een gelijkluidende betekenis als
de omschrijving in de Wet werk en bijstand en de Algemene wet bestuursrecht, tenzij anders
is aangegeven.
Artikel 2 - Het opleggen van een maatregel
Eerste lid
In de maatregelenverordening zijn voor allerlei gedragingen die een schending van een
verplichting betekenen, standaardmaatregelen vastgesteld in de vorm van een vaste
percentuele verlaging van de bijstandsnorm.
Een op te leggen maatregel moet echter worden afgestemd op de individuele
omstandigheden van de belanghebbende en de mate van verwijtbaarheid. Dat wil zeggen
dat bij elke op te leggen maatregel zal moeten worden nagegaan of, gelet op de ernst van de
gedraging, de mate van verwijtbaarheid en de individuele omstandigheden van de betrokken
uitkeringsgerechtigde, afwijking van de hoogte en de duur van de voorgeschreven
standaardmaatregel geboden is. Afwijking van de standaardmaatregel kan zowel een
verzwaring als een matiging betekenen.
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
Dit betekent dat het college bij het beoordelen of een maatregel moet worden opgelegd
telkens de volgende drie stappen moet doorlopen:
- Stap 1: vaststellen van de ernst van de gedraging.
- Stap 2: vaststellen van de verwijtbaarheid.
- Stap 3: vaststellen van de omstandigheden van de uitkeringsgerechtigde.
Tweede lid
Het verlagen van de bijstand omdat een maatregel wordt opgelegd, vindt plaats door middel
van een besluit. Wanneer de maatregel bij een lopende uitkering wordt opgelegd, wordt een
besluit tot vaststelling van de algemene bijstand op grond van artikel 45 genomen.
Wordt een maatregel met terugwerkende kracht opgelegd, dan moet een besluit tot
herziening van de bijstand worden genomen (artikel 54, derde lid). Tegen beide besluiten
kan door de belanghebbende bezwaar en beroep worden aangetekend.
In dit artikel wordt aangegeven wat in het besluit in ieder geval moet worden vermeld. Deze
eisen vloeien rechtstreeks voort uit de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en dan met name
uit het motiveringsvereiste. Het motiveringsvereiste houdt onder andere in dat een besluit
kenbaar is en van een deugdelijke motivering wordt voorzien.
Artikel 3 - De berekeningsgrondslag
Eerste lid
Het uitgangspunt is dat een maatregel wordt opgelegd over de bijstandsnorm. Onder
bijstandsnorm wordt verstaan: de wettelijke norm, inclusief gemeentelijke toeslag of
verlaging en inclusief vakantietoeslag.
Tweede lid
Onderdeel a: de 18 tot en met 20-jarigen ontvangen een lage jongerennorm, die indien
noodzakelijk wordt aangevuld door middel van aanvullende bijzondere bijstand voor de
kosten van levensonderhoud op grond van artikel 12 WWB. Indien de maatregel alleen op de
lage jongerennorm zou worden opgelegd, zou dit leiden tot rechtsongelijkheid ten opzichte
van de 21-jarigen en ouder.
Onderdeel b: deze bepaling maakt het mogelijk dat het college in incidentele gevallen een
maatregel oplegt over de bijzondere bijstand. Er moet dan wel een verband bestaan tussen
de gedraging van een belanghebbende en zijn recht op bijzondere bijstand.
Artikel 4 - Afzien van het opleggen van een maatregel
Eerste lid
Het afzien van het opleggen van een maatregel “indien elke vorm van verwijtbaarheid”
ontbreekt, is geregeld in artikel 18, tweede lid WWB. Een andere reden om af te zien van het
opleggen van een maatregel is dat de gedraging te lang geleden heeft plaatsgevonden
(verjaring). Omwille van de effectiviteit (“lik op stuk”) is het nodig dat een maatregel spoedig
nadat de gedraging heeft plaatsgehad, wordt opgelegd.
Om deze reden wordt onder b geregeld dat het college geen maatregelen oplegt voor
gedragingen die langer dan één jaar geleden hebben plaatsgevonden. Dit heeft tevens als
voordeel dat de klant niet te lang in onzekerheid wordt gehouden of de gemeente overgaat
tot het opleggen van een maatregel.
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
In c is geregeld dat kan worden afzien van het opleggen van een maatregel indien daarvoor
dringende redenen aanwezig zijn. De verordening stelt een algemene verplichting tot het
opleggen van een maatregel voorop. Uitzonderingen moeten echter mogelijk zijn indien voor
de belanghebbende onaanvaardbare consequenties zouden optreden. Uit het woord
"dringend" blijkt dat er wel iets heel bijzonders en uitzonderlijks aan de hand moet zijn wil
een afwijking van het algemene principe gerechtvaardigd zijn. Wat dringende redenen zijn, is
afhankelijk van de concrete situatie en kan dus niet op voorhand worden vastgelegd.
Tweede lid
Het doen van een schriftelijke mededeling dat het college afziet van het opleggen van een
maatregel wegens dringende redenen is van belang in verband met eventuele recidive.
Artikel 5 - Ingangsdatum en duur van een maatregel
Eerste lid
Het opleggen van een maatregel vindt plaats door het verlagen van de uitkering. Verlaging
van de uitkering kan in beginsel op twee manieren:
1. met terugwerkende kracht, door middel van een herziening van de uitkering; of
2. door middel van verlaging van het uitkeringsbedrag in de eerstvolgende maand(en).
Het verlagen van de uitkering die in de nabije toekomst wordt verstrekt, is de gemakkelijkste
methode, omdat dan niet hoeft te worden overgegaan tot herziening van de bijstand en het
terugvorderen van het te veel aan bijstand betaalde bedrag. Om deze reden is in het eerste
lid vastgelegd dat een maatregel in principe wordt opgelegd, nadat het desbetreffende
besluit aan belanghebbende(n) is bekend gemaakt.
In de praktijk zal dit meestal inhouden dat de maatregel wordt opgelegd met ingang van de
eerste dag van de kalendermaand, die volgt op de kalendermaand waarin het besluit is
bekend gemaakt. Voor de berekening van de hoogte van de maatregel moet worden
uitgegaan van de voor die maand geldende bijstandsnorm.
Tweede lid
Wanneer een uitkering nog niet (volledig) is uitbetaald, kan het praktisch zijn om de verlaging
te verrekenen met het bedrag dat nog moet worden uitbetaald.
Derde lid
Op grond van de Bbz kunnen zelfstandigen, wanneer dit noodzakelijk wordt geacht, een
uitkering voor het levensonderhoud in de vorm van een lening ontvangen. Wanneer dit het
geval is kan de maatregel (met terugwerkende kracht) worden betrokken bij de definitieve
vaststelling van de bijstand.
Artikel 6 - Indeling in categorieën
Het gaat hier om gedragingen die een schending inhouden van een van de verplichtingen die
gelden op grond van artikel 9 WWB. Daarnaast betreft het gedragingen waardoor algemeen
geaccepteerde arbeid niet wordt behouden en gedragingen die leiden tot het niet verkrijgen,
aanvaarden of door eigen toedoen niet behouden van een

 Re-integratie Praktijk Overeenkomst.

 De gedragingen zijn in drie categorieën onderverdeeld.
De eerste categorie betreft de formele verplichting om zich als werkzoekende in te schrijven
bij het UWV WERKbedrijf en ingeschreven te blijven.
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
De tweede categorie wordt onderscheiden in zeven subcategorieën.
a. het niet naar vermogen trachten algemeen geaccepteerde arbeid te verkrijgen
Deze gedraging betreft schending van de verplichting tot het hebben van een actieve
houding op de arbeidsmarkt in ruime zin. Voorbeelden hiervan zijn het te weinig solliciteren,
het stellen van een onredelijke eisen en het hebben van een negatieve houding tijdens een
sollicitatiegesprek. Ook het geval dat de belanghebbende te laat terugkeert van vakantie is
een gedraging als hier bedoeld. De belanghebbende onttrekt zich dan namelijk aan de
arbeidsmarkt en doet niet wat in zijn vermogen ligt om algemeen geaccepteerde arbeid te
verkrijgen.
b. het niet of in onvoldoende mate meewerken aan een onderzoek naar de mogelijkheden tot
arbeidsinschakeling
Voorbeelden hiervan zijn het niet verschijnen op een oproep in verband met
arbeidsinschakeling, het weigeren mee te werken aan een toets in verband met het bepalen
of een bepaalde opleiding geschikt is voor de belanghebbende en het weigeren mee te
werken aan een medisch-arbeidskundig onderzoek. Ook het weigeren zich op advies van
een arts te onderwerpen aan een noodzakelijke behandeling van medische aard is een
gedraging als hier bedoeld.
c. het niet of in onvoldoende mate meewerken aan een door het college aangeboden
voorziening gericht op arbeidsinschakeling voor zover dit niet heeft geleid tot het geen
doorgang vinden of voortijdige beëindiging van die voorziening
Hierbij moet met name gedacht worden aan schending van verplichtingen die aan
belanghebbende zijn opgelegd in het kader van een re-integratietraject. Ook gedragingen die
zich voordoen tijdens de werkstage vallen hieronder. Deze categorie is alleen van
toepassing indien de bewuste gedraging niet tot gevolg heeft gehad dat de voorziening geen
doorgang heeft gevonden of is beëindigd. Indien dat wel het geval is geweest, dan dient er
een maatregel van de derde categorie te worden opgelegd.


d. het niet of in onvoldoende mate meewerken aan een onderzoek naar de mogelijkheden tot
het leveren van een tegenprestatie
Voorbeelden hiervan zijn het weigeren mee te werken aan een toets in verband met het
bepalen of een bepaalde tegenprestatie geschikt is voor de belanghebbende en het
weigeren mee te werken aan een medisch-arbeidskundig onderzoek naar de mate van
geschiktheid en het niet verschijnen op een oproep in verband met tegenprestatie.


e. het niet of in onvoldoende mate naar vermogen verrichten van door het college
opgedragen   onbeloonde  maatschappelijk nuttige werkzaamheden  

als bedoeld in artikel 9, eerste lid onder c van de wet;


Hierbij moet met name gedacht worden aan schending van 

verplichtingen die aan belanghebbende zijn opgelegd

 in het kader van het leveren van een tegenprestatie.
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
f. het in onvoldoende mate meewerken aan het opstellen, uitvoeren en evalueren van een
plan van aanpak als bedoeld in artikel 44a van de wet;
Voorbeelden hiervan zijn het weigeren mee te werken aan een toets in verband met het
bepalen of een bepaalde tegenprestatie geschikt is voor de belanghebbende, het weigeren
mee te werken aan een medisch-arbeidskundig onderzoek naar de mate van geschiktheid
en het niet verschijnen op een oproep in verband met een plan van aanpak.
Het plan van aanpak wordt opgesteld voor meerderjarige personen jonger dan 27 jaar die
recht op bijstand hebben. In dit plan van aanpak wordt, indien ondersteuning wordt verleend,
de ondersteuning uitgewerkt (eerste lid, onderdeel a). Verder worden de verplichtingen ten
aanzien van arbeidsinschakeling en de gevolgen van het niet nakomen van die
verplichtingen vastgelegd in het plan van aanpak. Wanneer betrokkene onvoldoende
meewerkt aan de totstandkoming, uitvoering en evaluatie van dit plan, wordt een maatregel
opgelegd van vijftig procent.
g. het onvoldoende nakomen van de verplichtingen zoals bedoeld in artikel 9 eerste lid of
artikel 55 van de wet voor zover het gaat om een persoon jonger dan 27 jaar, gedurende vier
weken na de melding zoals bedoeld in artikel 43 vierde en vijfde lid van de wet.
De plicht tot arbeidsinschakeling geldt vanaf datum melding (zie artikel 9, eerste lid van de
wet). Specifiek voor personen jonger dan 27 jaar geldt dat zij worden beoordeeld op hun
inspanningen in de eerste vier weken na de melding (artikel 43 vierde en vijfde lid van de
wet). Is geen enkele inspanning verricht, dan bestaat op grond van artikel 13, tweede lid
onderdeel d van de wet geen recht op bijstand. Zijn er wel inspanningen verricht, maar naar
het oordeel van het college onvoldoende, dan kan het college de bijstand verlagen. Deze
verlaging kan in principe reeds worden toegepast op basis van de grondslagen. Een aparte
grondslag is strikt genomen niet noodzakelijk. Het zou wellicht zelfs tot verwarring kunnen
leiden als het bijvoorbeeld gaat om een belanghebbende van 26 jaar die in de vijfde of zesde
week na de melding de fout in gaat.
De derde categorie wordt onderscheiden in vier subcategorieën:
a. het niet aanvaarden van algemeen geaccepteerde arbeid
Deze gedraging duidt op de situatie dat geen gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid om
algemeen geaccepteerde arbeid, al dan niet in deeltijd, te aanvaarden teneinde de
bijstandsafhankelijkheid geheel of gedeeltelijk te beëindigen.
b. het door eigen toedoen niet behouden van arbeid in dienstbetrekking
Onder deze gedraging wordt gerekend de situatie waarin op verwijtbare wijze door eigen
toedoen voorafgaand aan de aanvraag dan wel tijdens de bijstandsverlening – als het gaat
om deeltijdwerk – betaalde arbeid niet behouden wordt. Een voorbeeld hiervan is het
herhaaldelijk te laat verschijnen op het werk, waardoor de dienstbetrekking uiteindelijk wordt
ontbonden of de arbeidsovereenkomst niet wordt verlengd.
c. de voorziening gericht op arbeidsinschakeling vindt in het geheel geen doorgang of komt
voortijdig tot een einde
Voorbeelden hiervan zijn het verwijtbaar door toedoen van de belanghebbende eindigen van
het re-integratietraject of het weigeren van een werkstage.
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
d. het niet verkrijgen, aanvaarden of door eigen toedoen niet behouden van een Reintegratie
Praktijk Overeenkomst
De Re-integratie Praktijk Overeenkomst (RPO) is een actieve vorm van reintegratiebemiddeling
en verloning. De verloning is zodanig dat de bijstand kan worden
beëindigd. Een RPO is altijd gericht op het vinden een reguliere baan of opdracht. Een
belanghebbende dient, om (verdere) bijstandsafhankelijkheid te voorkomen, een
aangeboden RPO van Baanbrekend Nieuwe Waterweg Noord te aanvaarden. Verder dient
een belanghebbende een actieve houding en instelling te hebben om zo daadwerkelijk voor
een RPO in aanmerking te komen. Voorbeelden van een inactieve houding of een verkeerde
instelling zijn: veelvuldig ongeoorloofd verzuim, agressief gedrag of intimidatie. Indien
dergelijk gedrag leidt tot het niet aanbieden, een voortijdige beëindiging of het niet verlengen
van de RPO door Baanbrekend valt dat onder deze gedraging.
Artikel 7 - De hoogte en duur van de maatregel
Deze bepaling bevat de normering voor de drie categorieën van gedragingen die van doen
hebben met verplichtingen van belanghebbenden die gelden op grond van artikel 9 WWB. In
de hoogte van de normering wordt de ernst van de gedraging tot uitdrukking gebracht.
Artikel 8 - Tekortschietend besef van verantwoordelijkheid
Eerste lid
Aan de WWB ligt het beginsel ten grondslag dat een ieder in eerste instantie in zijn eigen
bestaan(skosten) dient te voorzien. Pas wanneer dat niet mogelijk is kan men een beroep
doen op bijstand. Hoofdregel is dus dat iedereen alles zal moeten doen en nalaten om een
beroep op bijstand te voorkomen. Gebeurt dit niet of in onvoldoende mate dan is er veelal
sprake van een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid voor de voorziening in het
bestaan. Indien de belanghebbende er blijk van heeft gegeven zich daarvan onvoldoende
bewust te zijn, wordt ingevolge dit artikel een maatregel opgelegd. Een tekortschietend besef
van verantwoordelijkheid kan uit allerlei gedragingen blijken, zoals:
- een onverantwoorde besteding van vermogen;
- geen of een te late aanvraag doen voor een voorliggende voorziening;
- het niet nakomen van de verplichting tot het instellen van een
alimentatievordering.
De verplichting om voldoende besef van verantwoordelijkheid te tonen voor de voorziening in
het bestaan, geldt reeds voordat een bijstandsuitkering wordt aangevraagd. Dit betekent
bijvoorbeeld dat wanneer iemand in de periode voorafgaand aan de bijstandsaanvraag een
grote erfenis in korte tijd op heeft uitgegeven, waardoor hij niet langer beschikt over
voldoende middelen om in de kosten van het bestaan te voorzien en als gevolg daarvan een
bijstandsuitkering moet aanvragen, het college hiermee rekening houdt door het opleggen
van een maatregel.
Er is voor gekozen om de afstemming te relateren aan de periode dat de
bijstandsgerechtigde langer of eerder bijstand nodig heeft. Leidt het onverantwoorde gedrag
er bijvoorbeeld toe dat reeds na drie maanden nadat een vermogen is ontvangen, wederom
aanspraak op bijstand wordt gedaan, terwijl met de normale interingsnorm belanghebbende
pas na negen maanden een dergelijke aanspraak zou hebben gedaan, dan is de periode van
zes maanden bepalend voor de duur van de maatregel.
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
Zekerheidshalve is in het eerste lid tevens bepaald dat het niet behouden van algemeen
geaccepteerde arbeid en het niet verkrijgen, aanvaarden of door eigen toedoen niet
behouden van een RPO in het kader van deze verordening niet op grond van dit artikel wordt
gesanctioneerd. De grondslag voor het verlagen van de bijstand wegens het niet behouden
van arbeid en het niet verkrijgen, aanvaarden of door eigen toedoen niet behouden van een
RPO, wordt immers reeds gevonden in artikel 6 van deze verordening.
Tweede lid
De hoogte van de maatregel is bepaald op 20%. De duur van de maatregel is afhankelijk van
de periode dat de bijstandsgerechtigde langer of eerder bijstand nodig heeft.
Derde lid
In het derde lid wordt bepaald dat er voor het verlenen van bijzondere bijstand afwijkende
regels bestaan. Is de noodzaak tot bijstandverlening het gevolg van tekortschietend besef
van verantwoordelijkheid, dan wordt de maatregel bepaald op de noodzakelijke
(meer)kosten. Dit heeft tot gevolg dat geen bijstand wordt verleend als bijvoorbeeld
nagelaten is om een voorliggende voorziening aan te vragen of als het onverantwoordelijke
gedrag van betrokkene de bijstandsbehoeftigheid heeft veroorzaakt. Het is ook mogelijk dat
de kosten van de bijzondere bijstand als gevolg van het onverantwoordelijke gedrag hoger
uitvallen. In dat geval wordt de maatregel vastgesteld op de meerkosten. Uiteraard blijft ook
in dit verband gelden dat de maatregel wordt afgestemd op de ernst van het feit, de mate
van verwijtbaarheid en de omstandigheden van de persoon. Dat kan in het concrete geval
met zich meebrengen dat de maatregel gematigd wordt of zelfs dat van het opleggen van de
maatregel wordt afgezien.
Artikel 8a - Maatregel bij verlies van een passende en toereikende voorliggende
voorziening door toepassing van bestuurlijke boete
Het tijdelijk buiten werking stellen van de beslagvrije voet in geval van recidive is voor alle
sociale zekerheidswetten, behalve de WWB, gesteld op maximaal vijf jaar. De uitkering is
dan feitelijk nihil. Als betrokkene geen inkomen of vermogen heeft, kan hij gedurende de
periode dat de beslagvrije voet buiten werking is gesteld een beroep op de wet doen.
Dit artikel regelt dat op grond van artikel 18 van de wet voor drie maanden een maatregel
kan worden opgelegd. Specifiek is de effectuering van de verrekening en niet de datum van
oplegging van de boete gekozen als startpunt van de drie maandentermijn. Een en ander
houdt verband met het feit dat de verrekeningstermijn in deze vijf jaren bedraagt. Ook
wanneer de boete wordt opgelegd op een tijdstip dat hij niet afhankelijk is van enige uitkering
is de kans dat hij vanwege de verrekening op een bepaald moment rechten niet te gelde kan
maken reëel.
Artikel 9 - Zeer ernstige misdragingen
Onder de term ‘zeer ernstige misdragingen’ kunnen diverse vormen van agressie worden
verstaan, zij het dat er sprake moet zijn van verwijtbaarheid en van gedrag dat in het
normale menselijke verkeer in alle gevallen als onacceptabel wordt beschouwd.
Het college kan alleen een maatregel opleggen indien er een verband bestaat tussen de
ernstige misdraging en (mogelijke) belemmeringen bij het vaststellen van het recht op een
uitkering. Vandaar dat in dit artikel wordt bepaald dat de zeer ernstige misdragingen moeten
hebben plaatsgevonden onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met de
uitvoering van de WWB. In artikel 18, tweede lid van de wet wordt gesproken over ‘het zich
jegens het college zeer ernstig misdragen’. Dit betekent dat alleen (zeer) agressief gedrag
tegenover leden van het college en hun ambtenaren aanleiding is voor het opleggen van een
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
maatregel. Er kan dus geen maatregel worden opgelegd als een klant zich agressief heeft
gedragen tegenover een medewerker van een andere organisatie die belast is met de
uitvoering van de WWB (bijvoorbeeld een re-integratiebedrijf). Bij het vaststellen van de
maatregel in de situatie dat een belanghebbende zich ernstig heeft misdragen, zal gekeken
moeten worden naar de ernst van de gedraging, de mate van verwijtbaarheid en de
persoonlijke omstandigheden van de betrokkene.
Wat betreft het vaststellen van de ernst van de gedraging, kunnen de volgende vormen van
agressief gedrag in een oplopende reeks (steeds ernstiger) worden onderscheiden:
- verbaal geweld (schelden);
- discriminatie;
- intimidatie (uitoefenen van psychische druk);
- zaakgericht fysiek geweld (vernielingen);
- mensgericht fysiek geweld;
- combinatie van agressievormen.
Voor het bepalen van verwijtbaarheid van de misdraging zal gekeken moeten worden naar
de omstandigheden waaronder de misdraging heeft plaatsgehad. In dit verband is het
relevant een onderscheid te maken tussen instrumenteel geweld en frustratiegeweld. Van
instrumenteel geweld is sprake als iemand het toepassen van geweld bewust gebruikt om
een bepaald doel te bereiken (bijvoorbeeld het verkrijgen van een voorschot). Agressie die
ontstaat door onmacht, ontevredenheid, onduidelijkheid en dergelijke kan worden aangeduid
met frustratieagressie. Het zal duidelijk zijn dat de mate van verwijtbaarheid bij instrumenteel
geweld in beginsel groter is dan bij frustratiegeweld.
Artikel 10 - Niet nakomen van overige verplichtingen
De wet geeft het college de bevoegdheid om belanghebbenden verplichtingen op te leggen
die volledig individueel bepaald zijn. Artikel 55 van de wet biedt daartoe de mogelijkheid en
beperkt deze tot een drietal categorieën, te weten:
1. verplichtingen die strekken tot arbeidsinschakeling;
2. verplichtingen die verband houden met de aard en het doel van een bepaalde vorm
van bijstand; of
3. verplichtingen die strekken tot vermindering of beëindiging van de bijstand.
De hoogte van de verlaging is in deze verordening per categorie verschillend vastgesteld.
Omdat de verplichtingen die het college op grond van artikel 55 van de wet kan opleggen,
een zeer individueel karakter hebben, kan het voorkomen dat de in de verordening
vastgestelde verlaging niet is afgestemd op de individuele omstandigheden van een
belanghebbende. Het is dan ook van belang dat het college altijd rekening houdt met de
individualiseringsbepaling van artikel 18, eerste lid van de wet. Deze bepaling verplicht het
college de bijstand af te stemmen op de omstandigheden, mogelijkheden en middelen van
een belanghebbende. In individuele gevallen kan dus worden afgeweken van de in dit artikel
vastgestelde verlaging.
Artikel 11 - Samenloop van gedragingen
De regeling voor samenloop ziet op twee mogelijke situaties.
Eerste lid
Enerzijds is de situatie geregeld dat sprake is van één gedraging die schending van
meerdere verplichtingen oplevert. In het geval sprake is van één gedraging die schending
oplevert van meerdere in deze verordening geregelde verplichtingen moet worden uitgegaan
van de verplichting waarop de hoogste verlaging van toepassing is.
Maatregelenverordening WWB gemeente Schiedam
Tweede lid
Anderzijds is de situatie geregeld waarin sprake is van verschillende gedragingen
(meerdaadse samenloop). In dit geval moet voor iedere afzonderlijke gedraging een
verlaging worden opgelegd, tenzij dit niet verantwoord is. Daarvoor moet altijd gekeken
worden naar de individuele omstandigheden. De verlaging wordt dan over meerdere
maanden uitgesmeerd.
Individuele beoordeling
Indien sprake is van één gedraging die zowel schending van een in deze verordening
opgenomen verplichting als schending van de inlichtingenplicht oplevert, kan de schending
van deze verplichtingen niet gezamenlijk worden afgedaan, omdat schending van de
inlichtingenplicht (wettelijk) is geregeld in de vorm van een bestuurlijke boete. In het geval
zich de situatie voordoet dat er sprake is van samenloop tussen de bestuurlijke boete en
afstemming dient het college in het individuele geval te beoordelen welke sanctie wordt
opgelegd. Bij eendaadse samenloop ligt het voor de hand één sanctie op te leggen, waarbij
de zwaarste sanctie wordt opgelegd, ongeacht of dit een boete of afstemming is.
Bij meerdaadse samenloop ligt het voor de hand de gedraging te sanctioneren door het
opleggen van een bestuurlijke boete voor zover sprake is van een gedraging waarin ook een
beboetbare gedraging zit. Daarnaast kan het college in dit geval nog een of meer
maatregelen (op grond van de maatregelenverordening) opleggen, waarbij bij de hoogte van
de afstemming zo nodig rekening kan worden gehouden met de boete en de eventuele
andere maatregelen.
Artikel 12 - Recidive
Indien binnen twaalf maanden na een eerste verwijtbare gedraging wederom sprake is van
een verwijtbare gedraging, wordt de grotere mate van verwijtbaarheid tot uitdrukking
gebracht in een verdubbeling van de duur van de maatregel. Met de eerste verwijtbare
gedraging wordt de eerste gedraging bedoeld die aanleiding is geweest tot een maatregel,
ook indien wegens dringende redenen is afgezien van het opleggen van een maatregel. Voor
het bepalen van de aanvang van de termijn van twaalf maanden, geldt het tijdstip waarop het
besluit waarmee de maatregel is opgelegd, is verzonden. Op basis van deze bepaling kan
een recidivemaatregel slechts één keer worden toegepast. Indien de belanghebbende na
een tweede verwijtbare gedraging wederom verwijtbaar gedrag vertoont, zal de hoogte en de
duur van de maatregel individueel moeten worden vastgesteld, waarbij gekeken zal moeten
worden naar de ernst van de gedraging, de mate van verwijtbaarheid en de
omstandigheden.
Artikel 13 - Inwerkingtreding
Dit artikel behoeft geen toelichting.
Artikel 14 - Citeertitel
Dit artikel behoeft geen toelichting.

Trefwoorden

De lijst van tags is leeg.