""Vrijwillig""werk
LAAT VRIJWILLIGERSWERK VRIJWILLIG BLIJVEN
""Vrijwillig""werk wordt nu verplicht.
Voorzitter Sociale Diensten: verplicht vrijwilligerswerk in bijstand is slecht idee
Volgens de voorzitter van de Vereniging van managers van Sociale Diensten (Divosa) is de maatregel van staatssecretaris Klijnsma om bijstandsgerechtigden verplicht te laten vrijwilligerswerken een slecht idee en onuitvoerbaar. Voorzitter Paas vindt dat de maatregel voor de Sociale Diensten te veel capaciteit kost, ‘terwijl het in de bijstand al hartstikke druk is’. Bovendien ‘krijgen we er niks bij’. ‘We vermorsen straks veel energie en geld aan een activiteit die nergens voor helpt’. Paas zei dit donderdagochtend op Radio1. Hij licht vanmiddag zijn vernietigende oordeel aan de Tweede Kamer toe.
Paas: ‘Het gaat soms om mensen die onbemiddelbaar zijn. Zelfs voor vrijwilligerswerk. We kunnen ons geen voorstelling maken van hoeveel werk het is’. Hij verwacht niet dat deze mensen door deze maatregel aan de slag gaan als vrijwilliger.
Verder vindt de Divosa-voorman ook de andere ‘blinde bezuinigingsmaatregelen van dit kabinet’ onuitvoerbaar. ‘Wanneer je de kleinste overtreding maakt, wordt direct de bijstandsuitkering drie maanden ingehouden. De wetgever verplicht dit. Dat betekent dat een bijstandsgerechtigde zijn huis uit moet, de ziektekostenverzekering niet betaalt en ook dat andere schulden oplopen. Die rekening komt uiteindelijk ook bij de gemeente terecht’.
De voorzitter denkt niet dat je ‘de wereld beter maakt met dit soort wetten’.
(Bron: Radio1, Goedemorgen Nederland, foto: divosa.nl)
'Verplicht vrijwilligerswerk gebaseerd op wantrouwen'
Amsterdam ziet niets in de kabinetsplannen om mensen in de bijstand verplicht vrijwilligerswerk te laten doen als tegenprestatie voor een uitkering.
Wethouder Andrée van Es is fel tegen: "Ik vind dat klanten bezig moeten zijn met hun terugkeer naar betaald werk, en niet boete hoeven te doen voor het feit dat ze geld ontvangen van de overheid."
Wantrouwen
De strengere regelgeving voor bijstandsgerechtigden is volgens Van Es 'gebaseerd op meer wantrouwen ten opzichte van de hele groep. In een tijd die getekend is door oplopende werkloosheid en afnemende baankansen. Ik ben ervan overtuigd dat dat contraproductief is'.
De voorgestelde sanctiemaatregel - drie maanden geen uitkering - ondermijnt volgens de wethouder het sociale beleid in de hoofdstad, waar dagelijks 'een afweging wordt gemaakt tussen regels en moraliteit'. Van Es: "Niet doen, zeg ik tegen het kabinet, slecht idee."
Sinds gemeenten per 1 januari 2012 een 'onbeloonde maatschappelijk nuttige activiteit' (tegenprestatie) kunnen verlangen van bijstandsgerechtigden, zijn er steeds meer media die berichten over gemeenten die verplicht 'vrijwilligerswerk' invoeren. Hierbij worden bijstandsgerechtigden gekort op hun uitkering als zij deze tegenprestatie niet leveren. Vereniging NOV heeft laten uitzoeken of dat mag en wat in juridische zin aangemerkt kan worden als vrijwilligerswerk. Schyns Advocaten zocht een en ander uit en concludeerde dat de scheidslijn tussen vrijwilligerswerk en ‘onbeloonde maatschappelijk nuttige activiteiten’ niet altijd scherp te trekken is. Wanneer kan dat wel? En waarom moeten vrijwilligersorganisaties voorzichtig omgaan met de tegenprestatie?
Wat is vrijwilligerswerk in de juridische benadering?
In haar advies aan NOV stelt Schyns Advocaten dat:
"... werkzaamheden die door een vrijwilligersorganisatie worden geworven en aangeboden, kunnen worden gekwalificeerd als vrijwilligerswerk. Deze werkzaamheden voldoen (uiteraard) aan de kenmerken van vrijwilligerswerk én worden in georganiseerd verband uitgevoerd, door een organisatie die haar doelstelling(en) voornamelijk realiseert met en door de inzet van vrijwilligers. Als een uitkeringsgerechtigde door een College wordt verplicht om werkzaamheden te verrichten in het kader van de verplichte tegenprestatie en deze werkzaamheden worden georganiseerd door/via een vrijwilligersorganisatie, dan is er op goede gronden aan te nemen dat er wél sprake van vrijwilligerswerk is. Juist omdat de werkzaamheden die door vrijwilligersorganisaties worden aangeboden, zijn bedoeld als vrijwilligerswerk. In dat geval kunnen dergelijke werkzaamheden mogelijk niet worden ingezet als verplichte tegenprestatie en een uitkeringsgerechtigde zou dan ook kunnen weigeren om die werkzaamheden als verplichte tegenprestatie uit te voeren.
Het vrijwillig karakter bewaken
Evenals Vereniging NOV stelt Schyns Advocaten dat: "Het verplicht inzetten van uitkeringsgerechtigden om vrijwilligerswerk te doen in het kader van de verplichte tegenprestatie ook nadelige gevolgen kan hebben voor de vrijwilligersorganisaties en voor het vrijwilligerswerk in het algemeen." Hierbij beredeneert Schyns Advocaten dat: "‘vrijwilligerswerk’ haar vrijwillige karakter zou kunnen verliezen, het dus geen vrijwilligerswerk meer is en dat vrijwilligersorganisaties meer het karakter krijgen van een organisatie die voor de gemeente de verplichte tegenprestatie organiseert."
Geen verplichting voor vrijwilligersorganisaties
Schyns Advocaten noemt in haar advies ook dat vrijwilligersorganisaties niet verplicht zijn om hun medewerking te verlenen aan gemeenten die uitkeringsgerechtigden in het kader van de verplichte tegenprestatie aan het werk willen zetten. Gemeenten kunnen vrijwilligersorganisaties niet dwingen om hieraan mee te werken omdat daar geen wettelijke basis voor is. Het staat vrijwilligersorganisaties daarom vrij om uitkeringsgerechtigden die in het kader van de verplichte tegenprestatie werkzaamheden (moeten) komen verrichten, te weigeren. Het is aan de gemeenten zelf om werkzaamheden te organiseren en aan te bieden in het kader van de verplichte tegenprestatie.
Lees hier het NOV-standpunt en
hier het volledige advies van Schyns Advocaten.
Vrijwilligerswerk niet verplicht voor werklozen in Utrecht
De gemeente Utrecht gaat mensen met een uitkering niet verplichten vrijwilligerswerk te doen.
Die maatregel is onderdeel van de nieuwe participatiewet. Maar de gemeente ziet daar niets in.
Hans Spigt, wethouder van Werk en Inkomen in Utrecht, ziet de meerwaarde van dit onderdeel van de participatiewet niet. “Natuurlijk vinden wij het prima als mensen vrijwilligerswerk gaan doen. Maar we zien dat niet als tegenprestatie voor een uitkering.” De wet zou er voor moeten zorgen dat mensen met een arbeidsbeperking, toch betaald werk doen in de vorm van vrijwilligerswerk.
Geld speelt voor de gemeente zeker een rol, geeft Spigt aan. "Als we het verplicht op gaan leggen moeten we ook gaan kijken of mensen zich daar aan houden. Dan hebben we veel mensen nodig die in de handhaving gaan controleren of mensen wel doen wat we hebben afgesproken. Daar hebben we echt helemaal geen trek in."
Maar volgens Spigt zitten veel organisaties eigenlijk ook alleen te wachten op gemotiveerde mensen. "En niet op mensen die verplicht iets moeten doen.” De wethouder verwacht dat de maatregel in die zin eigenlijk juist averechts gaat werken. “De organisaties die op dit moment met vrijwilligers werken, zeggen dat ze voldoende gemotiveerde mensen hebben die het werk willen doen. Zij vragen zich af wat waarom ze dan mensen zouden moeten aannemen die worden gestuurd door de sociale dienst.”
Dit onderdeel van de participatiewet zou het makkelijker moeten maken voor mensen om toch de overstap naar betaald werk te maken. Maar dat ziet Spigt ook niet snel gebeuren. Volgens hem zijn heel andere maatregelen nodig om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt toch aan het werk te krijgen. "Daar helpt vrijwilligerswerk niet bij. Vrijwilligerswerk zou wel een rol kunnen spelen op het moment dat mensen zeggen dat ze eigenlijk niet veel anders kunnen maar wel gemotiveerd zijn om in bijvoorbeeld het buurthuis aan de slag te kunnen gaan of bij de speeltuinvereniging of in het bejaardenhuis. Dan kunnen we wel proberen maatwerk te leveren. Maar we gaan het niet verplichtend opleggen."
Meer werklozen verplicht tot vrijwilligerswerk
Steeds meer werklozen moeten verplicht onbetaald werk doen, meldt het NOS. Een derde van de gemeenten legt haar werklozen op vrijwilligerswerk te doen, anders raken de werklozen (een deel van) hun uitkering kwijt.
Sinds het begin van het jaar kunnen gemeenten mensen met een uitkering vragen ‘iets terug te doen’ door ze te verplichten vrijwilligerswerk te doen. Sommige werklozen zitten al twintig jaar werkloos thuis met een uitkering. Het idee is dat de werklozen uiteindelijk aan een betaalde komen, en dat ze door het vrijwilligerswerk ook alvast in het ‘arbeidsritme’ komen.
Vrijwilligerswerk leidt niet tot baan
Een baan blijkt het vrijwilligerswerk echter niet op te leveren, zegt Marco Florijn nu, wethouder van Rotterdam. De gemeente Rotterdam voert een proef uit met 1200 werklozen uit zeven wijken die verplicht vrijwilligerswerk doen. Gemiddeld werken ze minder dan 20 uur per week op scholen, buurthuizen of in de zorg. Als ze weigeren, worden ze met 30 tot 100 procent gekort op hun uitkering.
De werklozen komen door dit werk niet sneller aan een baan, dus de gemeente levert het weinig op qua uitkeringslasten, zegt Florijn bij de NOS. De wijk is er daarentegen wél bij gebaat: er worden klusjes opgeknapt die anders blijven liggen, bijvoorbeeld in een dierenasiel. De gemeente Rotterdam wil het project daarom uitbreiden van zeven naar dertien wijken. Daarmee komt het totaal aantal mensen dat verplicht vrijwilligerswerk doet op 5500.
https://www.nrc.nl/carriere/2012/12/20/meer-werklozen-doen-verplicht-vrijwilligerswerk/ (bron)